De laatste boeren die vandaag actie voerden op het knooppunt Beekbergen zijn weer vertrokken. Alles wijst erop dat ze naar huis zijn vertrokken en dat er langzaam maar zeker een einde komt aan een lange actiedag. Daarom sluiten we nu ook dit liveblog. Dank voor het volgen!
De politie heeft maandag een commandopost geplaatst bij de woning van minister Christianne van der Wal, net voordat de boeren daar onaangekondigd langs kwamen. Volgens buurtbewoners was de minister op dat moment niet thuis. De boeren hebben recht tegenover de oprit een spandoek gehangen en zijn daarna weer vertrokken.
Bij de blokkade van de A28 bij Zwolle heeft de politie vanavond één man aangehouden en meegenomen naar het politiebureau. De trekker die op de dieplader was gezet, was van deze man. Hem werd meerdere keren gevraagd te vertrekken, maar daar luisterde de man niet naar. Er zijn volgens de politie meer bekeuringen uitgedeeld voor het rijden op de snelweg of het niet voldoen aan een bevel van de politie. De aangehouden man is met een dagvaarding weer naar huis gestuurd.
Door de actie van de boeren was de afrit van de A1 naar de A50 richting Zwolle korte tijd afgesloten. Ongeveer honderd boeren deden mee aan de bliksemactie. Toen brandweer en politie arriveerden, werd er nog even luid getoeterd. Toen een van de demonstranten 'wegwezen' riep, ging iedereen er als een haas vandoor. Om achteraf boetes op te kunnen leggen, heeft de politie zoveel mogelijk gefilmd.
De boeren gaan er vandoor op het knooppunt Beekbergen als de politie arriveert. De politie probeert zoveel mogelijk mensen op beeld vast te leggen.
Tientallen boeren en trekkers zijn inmiddels bij knooppunt Beekbergen aangekomen en hebben daar in de bermen van het klaverblad van de A1 en de A50 pallets en hooibalen in brand gestoken. De tractoren staan in het gras. Boeren en sympathisanten staan aan de rand de snelweg. De Mobiele Eenheid is inmiddels ook aangekomen.
De tractoren bij knooppunt Hattemerbroek zijn inmiddels allemaal vertrokken, maar de bestuurders hebben de nodige rommel op de weg achtergelaten. De A28 richting Zwolle blijft daarom nog wel dicht vanwege opruimwerkzaamheden. Weggebruikers die waren ingesloten worden via lokale wegen omgeleid, meldt Rijkswaterstaat.
De protesten zijn nog niet voorbij. Bij Holten zijn boeren zojuist de A1 opgereden met tractoren en ander landbouwmaterieel. De snelweg is van Deventer richting Duitsland afgesloten ter hoogte van de afslag Holten-Lochem. Ook is er brand gesticht op de weg. De brandweer is onderweg.
Inmiddels zijn alle boeren vertrokken bij het huis van minister Van der Wal in Hierden, dat door agenten wordt bewaakt.
Een deel van de boeren die vanavond opnieuw met trekkers naar het huis van minister Van der Wal trokken, zijn weer vertrokken en richting het dorp gegaan nadat ze spandoeken bij de woning hebben achtergelaten. Een aantal mensen zonder trekker is wel bij de woning achtergebleven. Een politiehelikopter hangt in de lucht om de boel in de gaten te houden. Er is inmiddels een mobiele politiepost voor het huis van de minister neergezet.
Onder luid getoeter verlaten de boeren nu massaal de snelweg A28 bij Zwolle. De politie houdt nog een oogje in het zeil, maar de Mobiele Eenheid is inmiddels vertrokken. De boeren laten nog wel enkele hooibalen op de weg achter. Op het viaduct van de Oostersedijk boven de snelweg stonden tegen 21:30 nog honderden mensen.
De boeren geven rond 21:15 grotendeels gehoor aan de oproep de snelweg A28 te verlaten. Ze kiezen daarvoor niet de gebruikelijke afrit, maar de serviceweg van Rijkswaterstaat. Ze vrezen waarschijnlijk dat ze onder aan de afrit opgewacht worden door de politie en daar bekeurd worden.
De politie heeft net voor 21:00 uur vanavond de boeren die nu nog de A28 bij Zwolle blokkeren, gesommeerd in hun voertuig te stappen en de snelweg te verlaten. Anders worden er meer trekkers in beslag genomen, zegt een politieagent tegen de verzamelde boeren. Een half uur geleden is de eerste trekker op een dieplader gezet door de politie.
De woning van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) wordt opnieuw door politie bewaakt. Anderhalve week geleden kwamen tientallen boeren al bij haar op bezoek en vrijdag werden er strobalen voor de deur gelegd.
Protesterende boeren gingen ook langs in Lochem. Daar stortten ze grond voor en stro in de hal van het gemeentehuis. Het gemeentebestuur was op de hoogte van hun komst en kwam zelf met een brief, gericht aan minister Christianne van der Wal.
Boeren gingen vanmiddag langs meerdere gemeentehuizen in de regio om daar raadsleden een brief te laten tekenen. ,,Dat wilden ze niet’’, zegt kalverhouder en ‘trekkerleider’ Willeam Schoonhoven uit Beemte-Broekland.
,,Ze wilden alleen met ons in gesprek. Maar de tijd van praten is wat ons betreft voorbij.’’ Daarop staken boeren met hooibalen en pallets een vuurtje aan voor de gemeentehuizen.
Bij de blokkade op de A28 bij Zwolle is nu ook de ME gearriveerd. Zij blokkeren nu de weg en verkeer richting Zwolle staat muurvast. Richting het zuiden kan er wel mondjesmaat verkeer langs de trekkers die de weg versperren. De sfeer is er nog steeds ontspannen. Of de ME de weg gaat vrijmaken, is nog niet duidelijk.
De politie is aanwezig op de A28 bij knooppunt Hattemerbroek. Landbouwvoertuigen blokkeren daar al enige tijd de weg in beide richtingen. Al slalommend en zigzaggend moet het overige wegverkeer zich een weg banen door de trekkers.
Ook op de A9 bij Akersloot kwam de politie vanavond in actie, omdat een boerenprotest ervoor zorgde dat de weg volledig was afgesloten. Kort daarna werd één rijstrook vrijgegeven.
Mogelijk gaan de boerenprotesten morgen gewoon weer verder. Dat zegt voorman Bart Kemp van boerenactiegroep Agractie Nederland. Het is nog onduidelijk waar de acties plaats vinden en hoe groot ze zijn.
In Den Haag wordt morgen gestemd over moties die vorige week werden ingediend tijdens het stikstofdebat. Het kabinet stelt, ondanks de boerenacties van de afgelopen dagen, vast te houden aan de plannen. Provincies moeten het beleid met "maatwerk" uitvoeren.
'Laat de taxibusjes met kwetsbare scholieren gewoon langs de boerenprotesten rijden', luidt de oproep van de LBVSO. Volgens de organisatie, die zich inzet voor alle leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs, zijn de acties 'zeer angstaanjagend' voor scholieren met een beperking.
'Onze kwetsbare leerlingen kunnen hier psychische schade aan overhouden. Veel van deze kinderen hebben angststoornissen en kunnen niet tegen drukte en hard geluid. Zij bevinden zich in een onzekere situatie en dat is doodeng voor hen', schrijft de organisatie.
Boeren versperren de A28 bij knooppunt Hattemerbroek en dat zorgt voor gevaarlijke situaties, waarschuwt Rijkswaterstaat.
Bij de vangrail in de berm kijken meerdere mensen toe hoe het overige wegverkeer voorzichtig om de tractoren zigzagt.
De vertraging voor verkeer vanuit Amersfoort is ruim een uur. De andere kant op, richting Amersfoort, bedraagt de extra reistijd ongeveer 50 minuten.
Een tiental trekkers werd vanmiddag voor het gemeentehuis in Ommen geparkeerd. De boeren, die een bezoekje brachten aan burgemeester Hans Vroomen, hadden eerder op de dag actie gevoerd bij het viaduct bij Witharen en de rotonde bij Varsen.
Tijdens het gesprek uitten de boeren hun zorgen over de stikstofaanpak van de Rijksoverheid en de onzekerheid die het hen oplevert. ,,Niet weten hoe het boerenbedrijf er in de nabije toekomst uit ziet, dat doet wat met mensen”, aldus burgemeester Vroomen.
Het verkeer op de A28 staat in beide richtingen volledig vast. Bij knooppunt Hattemerbroek blokkeren tientallen trekkers de weg, waardoor de snelweg vanuit Amersfoort is afgesloten.
Inmiddels komen weggebruikers vanuit Zwolle-Noord eveneens in een flinke file terecht en dat levert ongeveer een uur extra reistijd op. Volgens Rijkswaterstaat wordt ook hier de weg geblokkeerd door protesterende boeren.
Ook op de aansluitende A50 moeten weggebruikers rekening houden met vertraging. Daar komt het verkeer bij Heerde in de file terecht.
De hooibalen op de A7 bij Frieschepalen zijn opgeruimd en de weg is schoongemaakt, meldt Rijkswaterstaat. Dit betekent dat de snelweg weer open is in beide richtingen, al staat er nog steeds een file.
Ook de boerenblokkade op de A12 is inmiddels opgeheven en de snelweg is vrijgegeven. Tussen Arnhem en Utrecht ontstond aan het einde van de middag een flinke file door trekkers op de weg.
Ze kregen niet de support waarvoor ze kwamen en dus dumpten boze boeren vanmiddag stront voor het stadhuis in Apeldoorn. Ook staken ze strobalen en pallets in brand.
De reden? Hun protestbrief, over de stand van zaken omtrent het stikstofprobleem, werd niet ondertekend door de burgemeester en wethouders, die op dat moment een congres bezochten.
Weggebruikers die vanuit Amersfoort over de A28 onderweg zijn naar Zwolle, komen waarschijnlijk te laat voor het avondeten. Tussen 't Harde en Zwolle-Zuid blokkeren tientallen trekkers de weg. Alleen slalommend kan het verkeer erlangs.
Bij knooppunt Hattemerbroek is de snelweg volledig afgesloten door een trekkerblokkade.
Volgens de ANWB groeit de file snel en bedraagt de vertraging momenteel bijna een uur.
De tientallen tractoren die op de A30 grote vertragingen veroorzaakten, rijden inmiddels over de A12 richting Utrecht.
Tussen afrit Oosterbeek en Veenendaal staat daarom nu een file van zo'n vijf kilometer. Volgens de ANWB is de weg inmiddels afgezet. De extra reistijd bedraagt ongeveer 40 minuten en loopt snel op.
Na Raalte, Apeldoorn, Epe en Rijssen is ook het gemeentehuis van Voorst het toneel van een boerenprotest.
Het grasveld is omgedoopt tot trekkerparkeerterrein en op de stoep branden meerdere vuren. Zo zijn er meerdere pallets en een hooibaal in de fik gezet en stijgen vlak daarnaast rookwolken op uit een vuurton.
Ook burgemeester Paula Jorritsma-Verkade is aanwezig, zij sprak met de boeren.
Langs de op- en afrit van de N35 bij Wijthmen zorgen veertig tot vijftig boeren voor verkeersoponthoud. Aan het viaduct hangen spandoeken.
Langsrijdend verkeer moet op de rem en krijgt een kaasblokje en een flyer aangeboden. De protestactie duurt tot ongeveer 19.00 uur, zeggen de aanwezige boeren.
Waar de boerenblokkades op de A2 en A67 verdwijnen, zijn de protestacties op andere plekken nog volop gaande.
Zo moeten weggebruikers op de A30, tussen Scherpenzeel en Industriegebied Ede, rekening houden met een flinke file en ongeveer een uur extra reistijd. Volgens Rijkswaterstaat rijden er zo'n vijftig tractoren op de snelweg.
Ook op de A7 bij Boerakker ondervindt het verkeer nog hinder van een boerendemonstratie. Tussen afrit Frieschepalen en Boerakker loopt de vertraging op tot ruim een uur en veertig minuten. De snelweg is in beide richtingen dicht bij Marum, meldt de ANWB.
Bezoekers van het Iron Maiden concert doen er, mede vanwege de boerenprotesten, verstandig aan om vanavond extra vroeg te vertrekken, meldt organisator Mojo. De Britse metalband treedt op in het Arnhemse GelreDome.
De organisator adviseert fans om in de buurt van Arnhem de navigatie uit te zetten en de parkeerplaatsborden te volgen.
De eerder gemelde blokkade bij een rotonde in Flevoland is voorbij. Deze boeren trekken nu richting Emmeloord.
Bij het dorp Hoogeveen stonden uiteindelijk zo'n 150 tractoren, een samenvoeging met boeren die zich verzameld hadden op een parallelweg van de snelweg A28. Een boer die namens de groep het woord voert, zegt dat 'een deel van de groep zich baldadig heeft gedragen' door de snelweg op te gaan. Of dat wel of niet had gemoeten, daarover verschillen de actievoerders van mening. Idee was volgens de boer om een tour te organiseren, maar dat liep anders. Desondanks is de woordvoerder in het algemeen tevreden over de actie, ,,dat wij ons als boeren hebben kunnen laten zien".
Waar er op sommige plekken nog blokkades bij komen, daar verdwijnen ze op andere locaties weer. Op de A67 bij Liessel en op de A28 bij Ruinen zijn de blokkades weer opgeheven. Dit waren twee van de locaties waar de eerste meldingen over de protesterende boeren vandaan kwamen.
Een toezichthouder is in Flevoland onderweg naar een rotonde, waar het wegverkeer wordt versperd.
De vele tientallen boeren die aanwezig waren op het Marktplein hebben Apeldoorn weer verlaten. Met een flink strontspoor op het Marktplein én de weg zijn ze op weg naar een volgende locatie. Daarvoor werden nog wat strobalen en pallets in brand gestoken. De autobanden bleven op de wagen liggen.
Nóg een omleiding door de boerenprotesten, ditmaal vanaf Amersfoort: Het verkeer richting Leeuwarden / Groningen wordt geadviseerd de borden richting Hilversum / Almere / Emmeloord (A1, A27, A6, A7) te volgen.
Enkele tientallen boeren hebben natuurgebied Korenburgerveen bij Winterswijk maandag uitgeroepen tot Duits grondgebied. De actievoerders deden dat, omdat de stikstofregels in Duitsland volgens hen veel soepeler zijn. Het Korenburgerveen ligt dichtbij de grens van Nederland met Duitsland.
De boeren stonden met hun tractoren aan de rand van het natuurreservaat. Ze hadden ook giertanks bij zich, maar die zijn voor zover bekend niet gebruikt. Gebiedsbeheerder Natuurmonumenten liet weten dat de politie gebeld zou worden bij het overtreden van de regels. Maar de politie was uit zichzelf al snel bij de groep actievoerders, die na een uurtje zonder problemen weer vertrokken.
,,Natuurmonumenten is al meer dan honderd jaar overal in Nederland 'de buurman' van boeren. We moeten samen werken aan een toekomst voor de natuur en een land met een gezonde bodem, schoon drinkwater en schone lucht voor iedereen. En dat kan niet zonder een goede toekomst voor de boeren. Wij vinden natuurlijk dat er een recht op demonstratie is, maar er zijn ook regels", aldus de natuurorganisatie. Boswachters van Natuurmonumenten controleren of er geen schade is aangericht in het kwetsbare hoogveengebied.Meerdere boeren uit de gemeente Raalte hebben op diverse plekken in Raalte hun ongenoegen geuit over het landelijke stikstofbeleid. Na een korte protestactie bij Kruispunt Bos, de weg tussen Zwolle en Twente, reden de boeren richting het gemeentehuis.
Daar gingen zij in de raadszaal het gesprek aan met burgemeester Martijn Dadema en wethouder Ben Nijboer. ,,Ik hoop dat ze zich gehoord voelden, maar het sentiment is duidelijk: boosheid en uitzichtloosheid’’, zegt Dadema.Boeren hebben zich aan de wet te houden, stellen ministers Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) en Henk Staghouwer (Landbouw). Dat doen ze niet door met trekkers op de snelweg te rijden. ,,Wij veroordelen dat", zo laat een woordvoerder namens beide ministers weten.
Boeren mogen hun zorgen uiten en protesteren, maar dat moeten ze wel binnen de grenzen van de wet doen, benadrukken beide ministers. De acties van maandag vinden zij 'niet gepast. Hou je alsjeblieft binnen de kaders van de wet', roepen zij de protesterende boeren op.
Ingrijpen is aan de politie, stelt de woordvoerder, en niet aan de landelijke overheid. Op de landelijke actiedag van de boeren, vorige week woensdag, zei justitieminister Dilan Yeşilgöz dat zij de politie en het Openbaar Ministerie (OM) niet kan opleggen wat ze moeten doen. Wat haar betreft komen boeren die de wet overtreden, door bijvoorbeeld met trekkers de snelweg op te gaan, daar niet zomaar mee weg. Zo veel als mogelijk worden ze achteraf beboet, zei Yeşilgöz vorige week.
Op verschillende plekken in het land voeren boeren actie tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Op onder meer de A67, de A28 en de A2 staan of rijden tractoren en kan het verkeer niet doorrijden. Een afrit op de N36 bij Ommen wordt door boeren bezet.