Laatste woord
Omdat het al zo laat is houden beide verdachten het kort. T.T. zegt dat hij 18 jaar wel heel veel vindt voor iets wat hij niet heeft gedaan. De voorzitter rondt af en de zitting is ten einde. De rechtbank doet op 22 februari uitspraak. Einde van dit liveblog.
Tweede ronde
De officieren van justitie hebben net hun tweede ronde afgerond. Officier van justitie Postma vertelde onder andere dat er helemaal geen sprake is van een onredelijke hoge strafeis. In de zaak van de vermoorde advocaat Derk Wiersum is 30 jaar opgelegd zei ze. Omdat het hier gaat om een onvoltooid feit, gaat er 1/3 af en hou je 20 jaar over. Een heel redelijke eis dus, zegt de officier.
Korte pauze
Advocaat Geerdink is klaar met zijn reactie op de schadevergoeding. Nu volgt een pauze van 30 minuten. Daarna mogen de officieren van justitie reageren op de pleidooien. De advocaten mogen daar dan nog op reageren en dan is het laatste woord voor de verdachten.
Oliebollen
Het is onbegrijpelijk waarom cliënten moeten betalen voor onbegrijpelijke aankopen, bij de Mediamarkt of Hema, zegt Geerdink. Er is uit eten gegaan, er zijn oliebollen gekocht. De advocaat vraagt zich af wat het verband is met de aanslag op Schol. Het is allemaal niet onderbouwd, zegt hij.
Sneltreinvaart
Advocaat Geerdink gaat in sneltreinvaart langs alle afzonderlijke posten in de schadevergoeding. Bij veel rekeningen is onvoldoende onderbouwd of toegelicht waarom Ten V. en T.T. dit moeten betalen. Van eigen risico zorgverzekeraar tot bezoek aan huisartsenpost tot medisch advies. „Ik wil best aannemen dat het met 6 november te maken heeft, maar het staat nergens. En dat moet wel.”
Schadevergoeding geheel bespreken
De rechtbank gaat niet mee met het voorstel van advocaat Geerdink. Wil alles horen over wat de verdediging vindt van de schadevergoeding voordat zij een oordeel kunnen vormen, aldus de voorzitter. De advocaat deelt daarop de pleitnota’s uit en begint te spreken.
Op voorhand doorverwijzen?
Geerdink stelt voor om de claim op voorhand al naar een civiele procedure te verwijzen. Anders ziet hij zich gedwongen om elk punt juridisch af te gaan. Dat doet geen recht aan de vordering en past niet binnen dit proces. De officier van justitie vindt dat het prima hier en nu kan worden besproken. De rechtbank onderbreekt kort om hier over na te denken. Over 10 minuten weer terug.
Verdediging betwist schadevergoeding
Advocaat Geerdink reageert namens beide verdachten de claim om schadevergoeding van Schol en zijn partner. Zij eisen ruim 2 miljoen euro. Die claim is te ingewikkeld om ‘even’ in deze strafzaak te bespreken. Zelfs bij een civiele rechter zouden hiervoor meerdere zittingen en meerdere deskundigen nodig zijn.
T.T. was 6 november niet in Gronau
„In dit dossier zit geen bewijs om mijn cliënt te veroordelen.”, zegt advocaat Geerdink. Volgens hem is er geen bewijs dat T.T. op de plaats delict plaatst, de getuigenverklaringen zijn ontlastend, de afgeluisterde telefoongesprekken gaan over iets anders en de sporen op de projectielen en hulzen wijzen een andere kant uit.
Advocaat wil uitsluiting bewijs
Kortom, zegt de advocaat, er was geen bevoegdheid voor dit briefje. De toepassing van deze ruisstrategie is niet te controleren en daarom onrechtmatig. De verdediging wil alle dossierstukken die hieruit volgen uitsluiten van het bewijs. Bijvoorbeeld alle afgeluisterde gesprekken die naar aanleiding van dit briefje door verdachte zijn gevoerd.
Agent deed briefje onder ruitenwisser
Een agent heeft een handgeschreven briefje onder de autoruitenwisser van de vriendin van T.T. gedaan met daarop de boodschap ‘Opsporing Verzocht gezien, mooie beloning’. Volgens advocaat Geerdink is deze ‘ruisstrategie’ ontoelaatbaar. Het is bedoeld om een gesprek los te maken tussen T.T. en zijn vriendin.
Er is in het dossier niet te controleren waarom dit is gedaan en of er toestemming was van de officier van justitie. Het gaat om misleiding van cliënt, die toen niet wist dat hij verdachte in een strafzaak, betoogt Geerdink. „Dit lijkt een hersenspinsel van een willekeurige politieman te zijn geweest.”
Forensische gegevens
Ook de forensische gegevens die in de VW Polo zijn gevonden zeggen niets anders dan dat cliënt in de auto heeft gezeten, meer niet, zegt de advocaat.
Geen DNA-match
Er is geen DNA-match met het profiel van T.T. met het DNA wat op de projectielen in Gronau is gevonden, zegt Geerdink. Het DNA wat daar op de projectielen is gevonden matcht wel met twee zaken uit Duitsland. Volgens het OM zou T.T. de schutter zijn geweest bij de aanslag op Philippe Schol.
Ook T.T. zat niet in Polo
Advocaat Geerdink waarschuwde bij het begin van zijn pleidooi al voor de nodige dubbelingen met het verhaal van zijn collega Schadd. Dat komt doordat de verdenking en bewijs in de zaken van beide verdachten Ten V. en T.T. sterk overlappen.
Zo komt het dat advocaat Geerdink ook alle getuigen langs gaat die andere mensen in een Volkswagen Polo hebben gezien. Zij zouden buitenlandse of getinte mensen hebben gezien, met kroeshaar. „Mijn cliënt is kaal en blank.” zegt Geerdink.
Pleidooi namens Maikel T.T.
De behandeling wordt hervat. De beurt is aan advocaat Geerdink. Hij pleit namens Maikel T.T. uit Hengelo. Hij zegt te in de rechtbank te staan met gemengde gevoelens. „Rechters, officieren en advocaten moeten in vrijheid hun werk kunnen doen. Wat er is gebeurd is in- en intriest. De maatschappij schreeuwt om een veroordeling. Maar is er tegen mijn cliënt voldoende wettig en overtuigend bewijs?”
Korte pauze
Advocaat Schadd is klaar met zijn pleidooi. 20 minuten pauze. Daarna advocaat Geerdink voor zijn cliënt T.T. Daar mogen dan de officieren nog op reageren en dan volgt het laatste woord van beide verdachten.
Eist vrijspraak voor beschieten sportschool
Ten V. moet worden vrijgesproken van de beschieting van de sportschool, zegt de advocaat. Van een poging tot moord of doodslag op de mensen die binnen waren, is sowieso geen sprake.
Er is omhoog geschoten, bewijzen de kogels in het systeemplafond van de sportschool. Het is in ieder geval niet vast komen te staan dat er gericht op mensen is geschoten, er is geen richtlijnenonderzoek gedaan, betoogt Schadd.
Schutter Losser niet herkend
Advocaat Schadd loopt nu alle getuigenverklaringen langs die te maken hebben met de beschieting van de sportschool in Losser. Zijn cliënt werd door sommigen herkend aan zijn manier van lopen, aan zijn houding, hoe hij staat. Hij zegt dat de getuigen hem niet betrouwbaar hebben herkend. Het lijkt op cliënt, zeggen de getuigen. Niet het ís cliënt. De beelden zijn ook van slechte kwaliteit. Te slecht om de gemaskerde schutter te herkennen.
Geen lieverdje
„Mijn cliënt is geen lieverdje, maar dat verklaart het verdachte gedrag, de afgeluisterde gesprekken en het snel verkopen van de auto’s” bepleit de advocaat. Ten V. zat volgens de advocaat op 6 november 2019 niet in de VW Polo en moet van dit feit worden vrijgesproken.
Voorverkenningen
Als zijn cliënt al gekoppeld kan worden aan voorverkenningen - wat volgens advocaat Schadd niet zo is - dan nog kan hij niet op 6 november op de plaats delict in Gronau worden geplaatst.
Dat de telefoongegevens laten zien dat Ten V. vaak in de buurt is van het huis van Schol in Gronau of zijn kantoor in Enschede is puur toeval. Ten V. leefde daar in de buurt.
Wapen gebruikt door meerdere mensen
Dat in Nijverdal, bij de sportschool in Losser en de aanslag in Gronau hetzelfde wapen is gebruikt, betekent niet dat dezelfde mensen dat hebben gedaan werpt advocaat Schadd op. Er is sprake, zo zegt hij – ook volgens het OM - van meerdere groeperingen met meerdere loopjongens. Er is op de projectielen bij Gronau ander DNA gevonden dan van zijn cliënt Ten V. Hij concludeert dat het wapen rouleerde.
Nattigheid
De heren voelden waarschijnlijk wel nattigheid, zegt Schadd, maar dat heeft te maken met de incassoklussen die zij gedaan zouden hebben. Uit de afgeluisterde gesprekken tussen Ten V. en T.T. blijkt volgens de advocaat dat ze bang waren dat de politie daar achteraan zat. Het ging niet over Gronau of Losser.
Niet in Gronau
Ten V. is niet in Gronau te plaatsen op 6 november zegt advocaat Schadd. In alle afgeluisterde gesprekken die Ten V. had na de aanslag, maakte hij zich zorgen dat zijn auto gezien was. Niet dat hijzelf gezien was.
Onwaarschijnlijk
Advocaat vindt het ook onwaarschijnlijk dat zijn cliënt deze aanslag heeft gepleegd en daarbij zijn eigen auto gebruikt zou hebben. Normaal gesproken worden voor dit soort klussen auto’s gestolen, of naderhand in brand gestoken. Het is niet uit te sluiten, maar volstrekt niet logisch. Daarom past ook dit in het scenario dat cliënt zijn auto heeft uitgeleend, zonder te weten waarvoor.
DNA onbekend
In de Polo is DNA van Ten V. en T.T. gevonden én van een onbekende derde. Maar van wie? Dat betekent volgens de advocaat dat er anderen in hebben gezeten. Net zoals die zes getuigen hebben verklaard. Het OM vertelde vanochtend dat dit onbekende DNA van de vriendin van Ten V. moet zijn. Zij weigerde mee te werken aan DNA-onderzoek.
Maar volgens advocaat zijn er meerdere onbekende (meng)profielen zijn gevonden, dus meerdere onbekende personen. Dat ondersteunt het scenario van zijn cliënt, dat hij zijn auto op 6 november heeft uitgeleend.
‘Posten’ bij huis Schol
Een getuige heeft een aantal weken voor de aanslag meerdere keren een gelijkende grijze VW Polo met Nederlands kenteken met buitenlandse mannen erin zien ‘posten’ bij het huis van Schol in Gronau, vertelt de advocaat. Het OM schuift deze getuige veel te makkelijk opzij, meent hij.
Betrouwbare getuigen
De advocaat loopt alle ontlastende getuigenverklaring af. Volgens hem konden de getuigen goed zien wie er in de Volkswagen Polo zaten. Daarom zijn hun verklaringen over jonge, getinte of buitenlandse mannen betrouwbaar.
Getinte mannen (2)
„De rol van mijn cliënt als pleger of medepleger bij de aanslag op 6 november kan niet zonder twijfel worden vastgesteld.” zegt de advocaat. Er zijn ook meerdere getuigen die ontlastende verklaringen hebben afgelegd. Schadd verwijst naar de ‘getinte mannen’ die ook Schol gezien zou hebben. De officieren van justitie zeiden vanochtend dat hij dat moeilijk of nauwelijks gezien kon hebben.
Op de benen
De schutter schoot op de benen, bepleit de advocaat. Het was daarom geen moordpoging. De auto reed vlakbij, erg langzaam. De schutter had Schol in het bovenlichaam kunnen raken, maar schoot omlaag. Als er een opzet was om hem te doden, dan waren ze wel uitgestapt. Daarom moet er een vrijspraak voor de poging moord komen.
Niet in dank afgenomen
Advocaat legt uit dat het feit dat zijn cliënt niet heeft verklaard, geen beslissing uit weelde is. In bepaalde milieus wordt dit niet in dank afgenomen. Dat hij is benaderd door politie en justitie om een beschermde getuige te worden toont aan hoe ernstig dit is.
Geen bescherming
Waarom heeft Ten V. niet gekozen voor getuigenbescherming vraagt Schadd hardop. Cliënt zegt dat hij onschuldig is, hij heeft alleen zijn auto’s uitgeleend en wist niet waarvoor. Cliënt zegt, waarom zou ik dan een beschermde getuige moeten worden? Daarnaast geeft het geen 100% veiligheid. Schadd verwijst naar de (vergis)moorden in het westen om zijn punt te maken.
Verschrikkelijk
„Laat er geen misverstand over bestaan. Het is verschrikkelijk wat meneer Schol is overkomen. Verschrikkelijk en absurd. Vrezen voor je leven omdat je je werk doet. Omdat je je inspant voor het naleven van wet en regelgeving. Net zoals wij, wij hebben hier onze rol om cliënt te verdedigen.” zegt Schadd.
Pleidooien van start
Advocaat Schadd trapt de pleidooien af. Hij verdedigt verdachte Bert-Jan ten V. Hij spreekt van een ‘extreem hoge eis’ die meer past bij een voltooid delict.
Onderbreking
De rechtbank pauzeert tot 12.15 uur. Daarna zijn de advocaten aan de beurt met de pleidooien.
OM eist 18 en 23 jaar cel
We kunnen en mogen niet accepteren dat de rechtsstaat een kogelwerende jas moet gaan dragen. Daarom hoge eisen: T.T. 18 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Ten V. 23 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf.
Rolverdeling
Ten V. lijkt degene die de lijnen uitzet en instructies geeft. T.T. lijkt meer te volgen. Het OM houdt daar rekening mee, zegt de officier.
Voor geld
Volgens de officier deden de verdachten dit voor geldelijk gewin. Omdat ze in de schulden zaten, ze deden het voor geld. Zonder wroeging, zonder na te denken over de gevolgen. Verdachten moeten hebben geweten dat het om een advocaat ging. Kort na de moord op advocaat Wiersum. Zelfs dat had geen invloed op hun beslissing om hiermee door te gaan. Dit getuigt voor een groot disrespect voor de rechtsstaat. Dit alles is strafverzwarend.
Strafmaat
Welke straf past hier? De officier komt toe aan de strafmaatoverwegingen. Ze vertelt over de ernst van het feit. Schol is onverhoeds van achter benaderd terwijl hij zijn hond uitliet en beschoten. Dit leidde tot grote maatschappelijke onrust en gevoelens van onveiligheid. Ook de beschieting van de sportschool in Losser is zeer ernstig. Daar hadden doden of gewonden kunnen vallen.
Schadevergoedingen
De gevraagde schadevergoedingen kunnen grotendeels worden toegewezen, zegt de officier. De eigenaar van de sportschool in Losser diende een schadevergoeding in. Schol en zijn partner eisen meer dan 2 miljoen euro. Ook dat moeten de verdachten betalen als het aan het OM ligt. Dat bedrag is reëel, terecht en voldoende onderbouwd.
Ten V. schoot op sportschool
Ten V. is volgens de officier de schutter bij de sportschool in Losser. Hij had volgens de officier zelf geen conflict met de eigenaar van de Sportfabrik in Losser. Wel voerde hij criminele klussen uit voor geld. Zijn BMW is gebruikt om van en naar de sportschool te gaan. Hij is herkend op de camerabeelden. Ook bewegingsdeskundigen zeggen dat het waarschijnlijk is dat het om Ten V. gaat als schutter, dan een ander iemand.