Dit liveblog is gesloten
Einde van de stemmingen en het debat. Alle uitslagen zijn hier terug te vinden. Dit liveblog is gesloten.
De motie van wantrouwen tegen Rutte IV is verworpen. Alleen de PVV en FvD stemden voor.
We gaan weer verder. De Kamer stemt over de ingediende moties.
Rutte is klaar, einde van de tweede termijn van het debat. Kamervoorzitter Bergkamp schorst tot 21.15, daarna wordt er gestemd over de ingediende moties.
Iedereen heeft gegeten, door met het debat. Premier Rutte krijgt het woord voor de beantwoording van de laatste vragen, en de beoordeling van de moties.
© ANP — Premier Mark Rutte Einde van de tweede termijn van de zijde van de Kamer. Voorzitter Bergkamp schorst het debat tot 19.45 uur voor het diner. Daarna zal premier Rutte ingaan op de nog openstaande vragen en de moties.
Alle fracties krijgen nogmaals de kans om een inbreng te doen. Bij de meeste partijen komen dezelfde punten naar voren als in het begin van het debat: de loskoppeling van de oaw van de loonstijging, de bezuiniging in de verpleegzorg en de gaswinning en afhandeling daarvan in Groningen.
Paternotte (D66) dient een motie in die het kabinet oproept om alternatieven voor het winnen van extra gas uit Groningen te onderzoeken en uit te werken. De motie wordt gesteund door een aantal grote fracties.
Marijnissen (SP) noemt het 'pijnlijk' dat er geen garanties worden gegeven door Rutte wat betreft Groningen. Ze wil dat de gaswinning niet wordt verhoogd. Ook wil ze dat het kabinet werk maakt van de vermogensongelijkheid in Nederland, en afziet van bezuinigingen in de zorg. ,,Dat is asociaal en onverantwoord.''
Ook Ploumen (PvdA) vindt dat er nu extra goed gehoor moet worden gegeven aan 'wat nodig is'. Ze roept de Kamer dan ook op vandaag de fundamenten van de nieuwe regering te bepalen via moties.
Hermans (VVD) is blij dat het kabinet terug wil komen op de afspraken rond de koopkrachtverbetering van alle groepen in Nederland en kijkt uit naar de uitvoering van alle plannen.
© ANP — Sophie Hermans (VVD) Het debat gaat door. Wilders (PVV) krijgt het woord. Hij dient een motie van wantrouwen in tegen Rutte IV. Hij noemt het kabinet onfatsoenlijk, en 'nu al een historisch dieptepunt'. ,,Met Rutte IV regeert een kleine elite die totaal is losgezongen van de werkelijkheid en lak heeft aan de zorg van de normale mensen.''
Kamervoorzitter Bergkamp schorst het debat tot 16.55 uur. Daarna volgt gelijk de tweede termijn van de zijde van de Kamer, waarin moties kunnen worden ingediend.
Rutte is klaar met zijn beantwoording. Daarmee komt er een einde aan de eerste termijn van het debat.
Rutte benadrukt niet van plan te zijn vroegtijdig te vertrekken als premier voor een andere baan. Hij wordt vaak genoemd voor een functie bij de Europese Unie, maar dat is niet aan de orde, bezweert hij. ,,Ik vind het hier veel te mooi'', aldus Rutte, grappend dat hij sommige mensen al hoort zuchten: 'wanneer hoepelt hij nu op?'
Marijnissen (SP) bevraagt Rutte over de bezuiniging in de verpleeghuizen. ,,De bezettingsnorm, waar heel lang voor is gestreden, gaat eraan.'' Ze wil weten waarom Rutte, nadat hij die norm zelf heeft ingevoerd, nu vindt dat het wel wat minder kan.
Rutte benadrukt dat er geen bezuiniging wordt uitgevoerd, maar wel dat er minder extra geld naar de zorg gaat. Het gaat om 400 miljoen euro. De zorg moet volgens de premier anders worden ingericht, omdat de zorgkosten te veel blijven stijgen. Minder bureaucratie zou al flink geld kunnen besparen, denkt hij.
© ANP — Lilian Marijnissen (SP) Ploumen (PvdA) geeft niet op. ,,Ongelijkheid is de kern van het probleem in de wereld'', citeert ze naar eigen zeggen The Economist. ,,Ik ga het de premier nog een keer voorhouden: alles heeft met alles te maken. Ontkoppeling van de aow, bezuinigen op de zorg, het niet aanpakken van bedrijven, het heeft allemaal met elkaar te maken.''
Volgens Rutte moeten bedrijven 'massief investeren' om voor de belastingheffing uit te blijven. Dat lijkt hem slimmer dan direct die belasting heffen, omdat ze anders niet meer investeren in bijvoorbeeld groene maatregelen. ,,Het is niet zo dat bedrijven worden ontzien.''
Klaver (GroenLinks) en Azarkan (Denk) discussiëren met Rutte over vermogensongelijkheid in Nederland. Rutte wil daar best over debatteren, maar dan wel met zo min mogelijk ideologie. De premier benadrukt dat een zekere vorm van ongelijkheid nooit is te voorkomen, omdat dat van heel veel factoren afhangt. Daarop ingrijpen is lastig, meent hij.
© ANP — Jesse Klaver (Groenlinks) Iedereen is weer terug, we gaan weer door met het debat. Premier Rutte krijgt het woord. Hij herhaalt opnieuw dat er gekeken gaat worden naar het koopkrachtplaatje, maar niet meer voor dit jaar. Het is volgens hem lastig in te schatten wat de inflatie precies gaat zijn en hoe zich die verder ontwikkelt.
Rutte is klaar met het onderdeel Groningen. Kamervoorzitter Bergkamp schorst het debat tot 13.15 uur voor de lunch.
Van Haga stelt voor dat de gaswinning in Groningen doorgaat, maar dat de Groningers ruimschoots gecompenseerd worden voor schade of andere problemen. Hij meent dat er opnieuw naar het dichtdraaien van de gaskraan gekeken moet worden.
Rutte voelt daar niets voor. ,,We gaan niet nog eens naar Groningen kijken omdat meneer Van Haga De Kijk heeft gelezen.'' Het levert hem een standje op van Kamervoorzitter Bergkamp. Van Haga eist daarop excuses. ,,Bij dezen'', aldus Rutte. ,,Dat had ik niet moeten zeggen.''
Rutte gaat nu in op de situatie in Groningen en de afbouw van de gaswinning. Hij noemt het een 'ongelooflijke tegenvaller' dat er toch meer gas moet worden gewonnen in Groningen, om onder meer aan de contracten met Duitsland te kunnen voldoen.
Rutte spreekt van een 'perfecte storm' waardoor er een hogere vraag is ontstaan. ,,Ik kan die nu niet wegpoetsen. Als ik dat zeg, dan sta ik hier onzin te verkondigen.''
Marijnissen (SP) noemt dat een 'harde boodschap'. Ze vindt dat Rutte met een ander antwoord moet komen, vandaag nog.
© ANP — Premier Mark Rutte Eerdmans (Ja21) vraagt Rutte of hij vindt dat mensen gedwongen mogen worden van het gas af te gaan. Rutte zegt dat we van het Gronings aardgas willen, en daarna zullen we nog een periode gas importeren. Uiteindelijk zal helemaal van het gas worden afgestapt, maar niet van de ene op de andere dag.
Van Haga neemt Rutte kwalijk dat er te veel geld naar klimaat- en stikstofproblematiek gaat zonder een onderbouwd plan. Rutte bestrijdt dat, het kabinet baseert zich op wetenschappelijk onderzoek. Desalniettemin zullen er ook fouten gemaakt worden, zegt de premier.
Door met het onderdeel fysieke leefomgeving. Marijnissen (SP) wil dat de huren bevroren worden, maar daar voelt Rutte niets voor.
Ploumen (PvdA) vraagt zich af hoe de gekozen huuraanpassingen en verkoop van huurwoningen een oplossing bieden voor de woonproblematiek.
© ANP — Lilianne Ploumen (PvdA) Ouwehand (PvdD) vraagt wanneer we concreet veranderingen kunnen verwachten, om het vertrouwen in dit kabinet te verhogen. Rutte noemt geen concrete momenten, maar hamert er wel op dat er minder bureaucratie zal zijn die besluitvorming vertraagt.
Klaver (GroenLinks) vindt dat dit geen goede start is van 'een nieuwe cultuur'. Hij stoort hem dat de premier nu al aangeeft geen harde toezeggingen te doen rond de koopkrachtreparatie.
Marijnissen (SP) vindt het antwoord van Rutte over het repareren van de koopkracht te makkelijk. Rutte herhaalt dat je geen garanties kan geven op individueel niveau. ,,We gaan wel ons uiterste beste doen.'' Hij wil eerst afwachten wat de inflatie precies wordt.
,,Dit kan toch niet'', reageert Marijnissen. ,,Dit dreigt weer de zoveelste gebroken belofte te worden.''
Ook Wilders (PVV) begrijpt het niet. ,,U kunt het woord fatsoen niet eens spellen.''
Ploumen (PvdA) helpt Rutte in herinnering dat het regeerakkoord volgens hem 'niet in beton is gegoten'. Ze wil graag weten of Rutte bereid is aanpassingen te doen op basis van de voorstellen die gisteren al zijn gedaan door de oppositie.
Rutte doet geen harde toezegging over bijvoorbeeld de aow, maar belooft wel dat hij aan de slag gaat met herstel van de koopkracht. Volgens Ploumen is vandaag de dag dat er zaken moeten veranderen.
Wilders haalt opnieuw uit naar D66-Kamerlid Fonda Sahla, die een hoofddoek draagt, en haar zus Soumaya Sahla. Die laatste is oud-lid van de Hofstadgroep en eerder daarvoor veroordeeld tot drie jaar cel. Intussen is ze aangesloten bij een netwerk van de VVD. Rutte wil er niet verder op ingaan, en krijgt bijval van Kamervoorzitter Bergkamp.
Wilders (PVV) gaat door over de dubbele nationaliteit, maar Rutte grijpt het moment aan om juist Wilders aan te vallen over zijn tweet aan het adres van minister Dilan Yesilgöz (Veiligheid en Justitie), waarin hij suggereert dat haar dubbele nationaliteit maakt dat ze niet geïnteresseerd zou zijn in zijn beveiliging.
Wilders is daarmee 'door een ondergrens van fatsoen' gezakt, meent Rutte. Yesilgöz heeft geprobeerd Wilders te bellen, maar hij nam niet op. Naar eigen zeggen omdat ze toen nog geen minister was. ,,Een ongelooflijk lullige smoesje. Nog nooit zo'n zwak argument gehoord'', bijt Rutte hem toe.
,,Waar haalt de premier het gore lef vandaan'', reageert Wilders furieus.
Azarkan (Denk) vraagt of Rutte iets kwijt wil over dubbele nationaliteiten en het dragen van hoofddoeken. De premier benadrukt dat een dubbele nationaliteit niet in de weg staat van een benoeming in de Kamer. ,,Het zegt ook helemaal niets over loyaliteit.''
Rutte begint met de ontwikkeling aan de rand van Europa. Hij maakt zich zorgen omdat de besluitvorming in Europa traag verloopt, bijvoorbeeld bij de situatie rond de rechtstaat in Polen in Hongarije.
Wat betreft de situatie in Oekraïne en de dreiging vanuit Rusland vindt Rutte het belangrijk dat er goed wordt nagedacht over een pakket aan sancties vanuit Europa, mocht Rusland binnenvallen. Hij is van plan om binnenkort naar Oekraïne te reizen vanwege de situatie.
Er zijn geen plannen voor een Europees leger, maar Rutte wil wel nauwer samenwerken met andere landen in Europa.
Iedereen zit, we gaan beginnen. Kamervoorzitter Bergkamp geeft premier Rutte het woord.
Dag twee van het debat begint rond 10.15 uur. Premier Rutte krijgt gelijk het woord voor de beantwoording van alle vragen. Weet hij de oppositie tevreden te stellen?
