Liveblog is gesloten
De zitting is voorbij, we sluiten dit liveblog.
Uitspraak uiterlijk 26 november
De rechter doet uiterlijk 26 november uitspraak. Hij kan dat niet vandaag doen, zegt hij. De zitting is gesloten.
Advocaat verdediging: tijd dat er een andere waarnemer komt
Het is nu de grote vraag wie er klaar staat als vervanger van Eppie Klein. Dat is iemand die bereid is om terug te treden als Eppie Klein toch terug komt. En daar is het finale argument van de verdediging: verhouding met de Commissaris is verstoord, dus kan Klein niet terugkomen.
Advocaat: het draait allemaal om de herindeling
Terwijl John Berends zijn hoofd hierover continu schudt, zegt de advocaat van Eppie Klein dat de enige reden voor ontslag is dat Klein tegenstander werd van de fusie. ,,Alle punten die naar voren worden gebracht, zijn terug te leiden naar de discussie over de fusie.''
De zitting loopt ten einde
Aan het einde van de zitting neemt de advocaat van Klein het woord. ,,Deze rechtszaak is niet verheffend, Het is spijtig dat het plaats moet vinden. Maar u bent als rechter het laatste resort. Het gaat hier om een persoonlijke vertrouwensbreuk, niets meer.''
Echt moeilijk krijgt de cdK het nog niet
Erg lastig krijgt de commissaris van de Koning het op dit moment nog niet. De kans dat de rechter wijst dat de burgemeester terugkomt, lijkt klein. De verhoudingen zijn verstoord en een juridisch verwijt is hem lastig te maken. Berends verklaart niet nog eens het gesprek met Klein aan te willen gaan om er zonder de rechter uit te komen.
Wethouder Scherpenzeel: nooit met raad overlegd
Wethouder Henny van Dijk van de gemeente Scherpenzeel benadrukt dat er nooit met raadsleden écht is overlegd of Klein moet worden ontslagen of niet. Ze schudt haar hoofd als de advocaat benadrukt dat een deel van de raad niet meer verder wilde met Klein.
Mogelijk bodemprocedure
Voor de rechter is er in deze zitting nog een ontsnapping mogelijk. In dat geval wijst hij deze voorlopige voorziening af en dan komt er alleen een procedure die langer zal duren, een zogenoemde bodemprocedure. In dat geval is er voor Klein geen oplossing, maar komt er in de toekomst wel duidelijkheid voor waarnemende burgemeesters welke rechten zij precies hebben.
Als de rechter het verzoek nu meteen toewijst, zullen de verschillende CdK's in het land zich wel even achter de oren krabben welk gezag ze nog hebben over de door hen benoemde waarnemers.Wat is nu belangrijk?
Volgens de provincie is belangrijk dat er snel een nieuwe waarnemer komt. Met Klein kan een deel van de raad niet meer samenwerken, betoogt de advocaat van Berends. ,,Dan blijft dat schisma bestaan.'' De advocaten van de verdediging stellen echter dat tachtig procent van de inwoners de burgemeester steunt en dat hij daarom terug moet komen.
Belangrijk bezwaar van de advocaten
De advocaten komen nu met een belangrijk bezwaar, dat ook belangrijk is voor al die andere waarnemende burgemeesters. ,,Waarom was er geen andere keuze mogelijk. Begeleiding of mediation, om er toch verder uit te komen?'' Klein, zou ook willen opstappen, als dat de beste uitkomst van dat proces. ,,Hij hecht niet aan het pluche'', zegt de advocaat.
Berends: 'ik acht hem niet geschikt'
Commissaris van de koning John Berends komt kort aan het woord om nog even toe te lichten wat hem zo dwars zit. Dat gaat niet alleen om de mail. Dat gaat óók om gesprekken die Eppie Klein uit de weg ging. ,,Vanwege de manier waarop hij omgaat met het ambt, vind ik hem niet geschikt. Dit gaat om een scala van dit soort voorbeelden.''
Over die mail
Wat was dit ook alweer voor mail? Het ging om een ultiem bericht aan statenleden met de oproep geen besluit te nemen over de herindeling Scherpenzeel. Die mail is dus door een ambtenaar verstuurd. De vraag is of Klein er van af wist. Volgens de commissaris was die mail ondermijnend bij het besluit van de Gelderse politiek.
Overigens stemden de staten vóór de fusie van Barneveld en Scherpenzeel, daar waar het allemaal om ging. In oktober besloot de minister van Binnenlandse Zaken echter een streep door de fusie te zetten.Kabinetschef zegt: Klein geeft tegenstrijdige verklaringen
De kabinetschef zegt dat Klein op 8 juli - in een gesprek met de CDK- zich ongemakkelijk voelde over een paniekmail van de gemeente Scherpenzeel aan provinciale staten en dat hij het zou gaan onderzoeken hoe deze was verstuurd.
Hij zou zelfs al weten wie er achter zat. Hij zou daar hebben uitgesproken: 'zij eruit of ik eruit.' Met andere woorden: Hij wist op dit moment niets van het versturen van de mail. Dat was voor de provincie toen glashelder. Daarom ook de verbazing dat Klein later zei wél te weten dat de mail gestuurd zou worden.
U merkt dat ik er emotioneel van raak, zegt Katinka Oldenburger, de kabinetschef. ,,Er zijn zoveel tegenstrijdige verklaringen.''
De werkelijke reden voor het ontslag: de cruciale mail
De grote vraag die iedereen al maanden heeft, komt hier weer eens op tafel: hoe zat het nu met een mail op 6 juli die door een ambtenaar is verstuurd. Dat zou zonder medeweten van Klein gebeurd zijn.
Berends heeft gezegd: er zijn door Klein tegenstrijdige verklaringen over afgegeven. Klein zegt: ik hem me niet veilig gevoeld. ,,Er werd druk uitgeoefend'', zegt zijn advocaat. De kabinetschef van de provincie is heel druk haar hoofd aan het schudden, zoals al een paar keer. Zij is het duidelijk niet eens met de lezing van Klein. Volgens de advocaat heeft Klein zich nooit gedistantieerd van de bewuste brief.Commissaris als Rijksheer
John Berends heeft in deze kwestie een zelfstandige rol. Hij heeft een bevoegdheid namens de minister om als Rijksheer waarnemend burgemeester te behandelen. Dat is ook de reden dat hij niet door de statenleden (zijn reguliere werkgevers) kan worden aangesproken op zijn gedrag.
Een gespreksverslag wordt nu openbaar
Tot nu toe kon de verdediging van Eppie Klein het verslag niet inzien dat op het provinciehuis gemaakt is van het gesprek tussen de commissaris en de burgemeester op 7 oktober. Dat mag nu wel. De advocaten - en ook de rechter- gaan driftig bestuderen. Waarom dit belangrijk is: is hier nog terug te lezen.
Berends over de relatie met Klein
Stap voor stap is de relatie met Klein schade berokkend, zegt commissaris John Berends. Dus heeft hij op 7 oktober tegen Eppie Klein gezegd: dit besluit is niet onderhandelbaar. Maar de uiteindelijke conclusie had hij nog niet genomen, zegt hij nu. Dus noemt de rechter dat 'niet onderhandelbaar' ,,op zijn minst een verwarrende term.''
Drie advocaten voor burgemeester Eppie Klein
© Raphael Drent — Advocaten Andre Bussink - Arjan Klaassen en Jaco van den Brink van burgemeester Eppie Klein bij hun aankomst eerder vandaag. Lastig dat Eppie Klein er zelf niet is
Groot probleem in deze zaak is dat Eppie Klein er zelf niet bij kan zijn. Dat betekent dat alleen John Berends en zijn kabinetschef kunnen vertellen over wat er precies gebeurd is in die onderlinge gesprekken.
Kabinetschef onthult nu gesprekken
De kabinetschef moet nu vertellen wat er precies gebeurd is in de gesprekken tussen John Berends en Eppie Klein en in de gesprekken met de fractievoorzitters. 'Ik ben bij alle gesprekken geweest', zegt de kabinetschef. 'Ik spreek daar liever niet publiekelijk over.' Ze vertelt nu toch een paar dingen wat fractievoorzitters hebben gezegd. 'Tussen ons en Eppie ligt er echt iets. Schriftelijke antwoorden zijn heel anders dan antwoorden elders. Ik voel me niet veilig.'