Volgens demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie) is het 'niet reëel' dat Nederland voor 31 augustus nog mensen uit de Afghaanse hoofdstad kan evacueren. Tot die datum heeft het Amerikaanse leger het voor het zeggen op het vliegveld van Kaboel. Daarna zijn de Amerikanen weg.
Het laatste Nederlandse vliegtuig vertrok donderdag uit Kaboel. Er blijft tot 31 augustus een tiental Nederlandse militairen en een vliegtuig van Defensie in de regio achter voor het geval er toch nog een mogelijkheid zou ontstaan om mensen op te halen in de Afghaanse hoofdstad. Die kans is dus verwaarloosbaar.
Een crisisteam blijft volgens Bijleveld werken aan manieren om de achtergebleven mensen die naar Nederland mogen, hierheen te halen. Volgens de bewindsvrouw worden 'alle opties' uitgewerkt.
Het is momenteel niet precies bekend hoeveel mensen in Afghanistan zijn achtergebleven. Ten minste een dertigtal tolken zou er nog zijn. Maar ook anderen die de Nederlandse missie hielpen, zoals koks, beveiligers of juristen, komen in aanmerking voor hulp. Nederland heeft inmiddels 1600 mensen met eindbestemming Nederland geëvacueerd, en nog ongeveer 900 mensen die naar andere landen gaan.
Donderdag vielen tientallen doden bij de luchthaven van Kabul door twee zelfmoordaanslagen. De aanvallen zijn inmiddels opgeëist door terreurbeweging Islamitische Staat.
Ook Italië heeft zijn evacuaties van Italianen en Afghanen die Italië in het land bijstonden beëindigd. Het laatste Italiaanse vliegtuig is zojuist vertrokken van de internationale luchthaven van Kaboel. Aan boord zitten Afghanen, Italiaanse diplomaten en militairen. Dat meldt de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio.
Het Europese land heeft de afgelopen tijd meer dan 4800 Afghanen uit het land geëvacueerd.
© AP Amerikaanse militaire veteranen die allemaal in Afghanistan hebben gediend, hebben in een zelf uitgevoerde geheime operatie in nachtelijk Kaboel Afghanen gered die groot gevaar zouden lopen door de machtsovername door de taliban. Nieuwszender ABC heeft met leden van de groep vrijwilligers gesproken. Die omschreven het als een 'ultieme reddingsoperatie'.
De veteranen vormden officieel geen onderdeel van de Amerikaanse strijdmacht in Kaboel en waren dus voor eigen risico op pad door de pikdonkere Afghaanse hoofdstad. Ze hebben wel in samenspraak met de Amerikaanse troepenmacht en de ambassade in Kaboel gehandeld. Bij de geheime acties waren ook voormalige leden van de geheime dienst en hulpverleners in Afghanistan betrokken.
De groep heeft de operatie 'Pineapple Express' (Ananas Express) gedoopt en noemt zichzelf de 'Task Force Pineapple'. De initiatiefnemer en commandant van de hele operatie was een gepensioneerde 'groene baret', kolonel Scott Mann, voormalig commando bij het Amerikaanse leger.
Ze hebben naar eigen zeggen de mensen met kleine eenheden en telkens in kleine groepjes naar het door de VS beheerste vliegveld van Kaboel gebracht. Het zou gaan om zeker vijfhonderd mensen onder wie voormalige leden van speciale eenheden van de Afghaanse strijdkrachten en hun families. Er waren woensdag al meer dan 130 mensen door deze vrijwilligers naar de luchthaven gesluisd.
De particuliere reddingsactie is begonnen nadat kolonel Mann half augustus kort na de inname van Kaboel door de Taliban, wanhopige boodschappen kreeg van een voormalige Afghaanse commando met wie hij strijd had geleverd en die nog steeds op een speciaal visum voor de VS wachtte. De Afghaan was onderdeel geweest van een Amerikaans commandoteam dat jaren op Talibanleiders heeft gejaagd en de Taliban weten dat. Ze dreigden hem daarom te doden. Mann besloot te proberen hem uit het land te smokkelen. Het werden er uiteindelijk honderden met de 'Pineapple Express' berichtte ABC.
Er komen een kleine 2000 Afghaanse evacués naar Nederland, volgens de laatste cijfers, aldus staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel).
Mogelijk vluchten binnenkort een half miljoen Afghanen hun land uit als gevolg van de huidige crisis, vreest de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, UNHCR. Een hoge functionaris van de organisatie, Kelly Clements, zei dat er op dit moment nog niet veel Afghanen aan de grenzen staan, maar dat de situatie in het binnenland van Afghanistan sneller verslechtert dan verwacht. De VN treffen voorbereidingen voor de opvang van een half miljoen mensen en dringen er bij de buurlanden op aan de grens open te houden en hulp te bieden.
© Los Angeles Times via Getty Imag — Vluchtelingen in Kaboel. Met de evacuatie van nog eens 12.500 mensen donderdag is het aantal evacués uit Afghanistan opgelopen tot grofweg 105.000, meldt het Witte Huis. De laatste mensen worden momenteel weggehaald voordat de buitenlandse troepen uiterlijk 31 augustus uit het land zijn vertrokken.
Afghanen met een Nederlands paspoort die niet konden worden geëvacueerd en nu nog in Afghanistan verblijven, zijn daar om uiteenlopende redenen naartoe gegaan. ,,Het zijn er naar schatting 250, zoals het ministerie van Defensie eerder naar buiten bracht", zegt een woordvoerster van VluchtelingenWerk Nederland vrijdag.
Een aantal keerde vanuit Nederland terug om documenten voor gezinshereniging in orde te maken bij de Afghaanse autoriteiten, anderen brachten in Afghanistan de zomervakantie door bij familie. ,,Zeker is dat ze vrijwel allemaal zijn verrast door de snelle opmars van de Taliban."
De groep Afghanen uit Nederland die op familiebezoek ging is deze zomer volgens de woordvoerster vermoedelijk veel groter dan in eerdere jaren. ,,Want nadat bleek dat de Amerikaanse troepen het land zouden gaan verlaten, wilden veel Afghaanse Nederlanders de mogelijkheid benutten familieleden en bekenden op te zoeken. Van sommigen hoorde ik dat het ze een laatste kans leek om bijvoorbeeld grootouders op te zoeken." Ze denkt dat die situatie voor veel meer Afghanen geldt.
Geert Wilders (PVV) vroeg zich vrijdag in een bericht op Twitter af "hoe het kan dat asielzoekers terug gaan voor vakantie naar het land dat ze zijn ontvlucht. Daar waren ze toch onveilig?" De woordvoerster van VluchtelingenWerk Nederland begrijpt de vraag die het ook bij veel Nederlanders oproept over het grote aantal Afghanen met een Nederlands paspoort dat daar nog steeds is. ,,Het bezitten van een Nederlands paspoort maakt echt het verschil", zegt ze. "Dan is reizen en het bezoeken van familie in Afghanistan veel gemakkelijker."
Op Schiphol is vrijdag de allerlaatste vlucht met evacués uit Afghanistan geland. Aan boord van het vliegtuig waren 87 passagiers, allen met een Nederlands paspoort, meldt het ministerie van Defensie. Aan de evacuatiemissie uit Kabul kwam donderdag een einde.
De komende dagen komen de Nederlandse militairen en diplomaten terug die de afgelopen dagen op de internationale luchthaven van Kabul de evacuatie hebben geregeld. Een deel van de militairen blijft tot 31 augustus in de regio.
Het Kremlin heeft de terroristische aanslag bij het vliegveld van Kaboel fel veroordeeld en vreest dat extremisten munt slaan uit de chaos in Afghanistan. De Russische inlichtingendiensten werken er hard aan om te voorkomen dat de toestand in Afghanistan de buurlanden aantast, aldus een Russische regeringswoordvoerder.
Moskou vreest dat jihadisten vanuit Afghanistan voormalige Sovjetrepublieken en de Russische Kaukasus bedreigen. De huidige machthebbers in Afghanistan, de Taliban, zijn door de Russische regering op een lijst van terroristische organisaties gezet naar aanleiding van terrorisme in Tsjetsjenië.
Rusland gaat ook opnieuw militaire oefeningen houden in Kirgizië en Tadzjikistan, beide buurlanden van Afghanistan, met duizenden militairen. De militaire manoeuvres worden in september en oktober gehouden in het kader van de Collectieve Veiligheidsverdragorganisatie, een bijna dertig jaar oud bondgenootschap van voormalige Sovjetrepublieken. Lid zijn Armenië, Belarus, Kazachstan, Kirgizië, Rusland en Tadzjikistan.
Ongeveer driehonderd Duitsers zijn achtergebleven in Afghanistan. Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat een dag nadat Berlijn stopte met de militaire evacuaties uit het land.
Het leger heeft in totaal 5347 mensen geëvacueerd vanaf de luchthaven in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Aan boord zaten zo'n 400 Duitse staatsburgers en meer dan 4100 Afghanen. Meer dan 10.000 Afghanen zouden in aanmerking komen voor bescherming en het recht hebben om naar Duitsland te komen. Het gaat volgens het ministerie om bijvoorbeeld lokale medewerkers, journalisten en mensenrechtenactivisten.
Het evacueren van mensen was volgens een woordvoerder "zeer gevaarlijk". ,,Het leger heeft onder de moeilijkste omstandigheden op de grond zoveel mogelijk mensen in veiligheid gebracht." Het Duitse leger heeft het land inmiddels verlaten. De Duitse deelname aan de NAVO-missie in Afghanistan kwam al eind juni na bijna twintig jaar ten einde, maar een aantal militairen keerde terug voor de evacuaties.
Naarmate het vertrek van de laatste buitenlandse troepen uit Afghanistan op 31 augustus nadert, wordt het steeds gevaarlijker in het door de Taliban overgenomen land. Steeds meer landen stoppen met evacueren. Onder meer Nederland, België, Zweden en Spanje hebben hun missies beëindigd.
De Afghaanse vluchtelingen die verblijven op legerplaats Harskamp kunnen vandaag rekenen op een mooie steunbetuiging. Na de felle demonstratie tegen de noodopvang, zijn er nu allerlei kaarten en ballonnen verzameld voor de vluchtelingen.
Een dertigtal tolken die geëvacueerd hadden moeten worden is achtergebleven in Afghanistan. Dat zei minister van Defensie Ank Bijleveld vrijdag voorafgaand aan de ministerraad.
,,We hadden er nog 67 op de lijst staan, we denken dat ongeveer de helft in Nederland is", zei Bijleveld over de tolken. Die 67 staan op de lijst omdat hun aanvraag is goedgekeurd. Zij hebben vertaald voor Nederlandse militairen en hun papierwerk is op orde. Het zijn niet álle tolken die voor Defensie hebben gewerkt en graag Afghanistan ontvluchten. Nog niet alle aanvragen van tolken zijn afgewikkeld. Daarbij groeide de lijst met tolken die zich pas later meldden, ook de afgelopen dagen nog.
Op de vraag of Nederland niet eerder had moeten beginnen met de evacuatiemissie, zei Bijleveld dat de 'hele internationale gemeenschap is overvallen door de snelheid waarmee het is gegaan'.
,,Als het gaat om de tolken zijn we wel op tijd begonnen", aldus Bijleveld. ,,Daar zijn we al een aantal jaren mee bezig. Maar ook de mensen zelf zijn erdoor overvallen. Sommige mensen waren er op familiebezoek, iedereen is overvallen."
Minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) kan nog niet zeggen hoeveel mensen die Nederland had willen evacueren zijn achtergebleven in Afghanistan. ,,We hebben lijsten, maar nog geen beeld op basis waarvan ik één getal kan noemen", zei Kaag vrijdag voorafgaand aan de ministerraad.
Ook of het bijvoorbeeld gaat om 'honderden' kan de demissionaire minister niet zeggen. ,,Het is een makkelijke vraag, maar het antwoord is lastig." Ze benadrukte dat "alles erop is gericht om nog steeds mensen naar Nederland te kunnen helpen".
Of Nederland eerder had moeten beginnen en het achterlaten van mensen daarmee vermijdbaar was geweest, vindt Kaag een vraag voor later. ,,Ik denk dat we een hele goede evaluatie gaan uitvoeren. Maar voor nu, iedereen die we achterlaten, dat voelt verschrikkelijk."
,,Uiteraard zullen we in de evaluatie veel lessen moeten leren. Maar mijn aandacht gaat nu naar: wat kunnen we nog meer, met wie, om mensen veilig te stellen."
De Kamer wil na het reces snel in debat over de evacuatiemissie.
© ANP — Demissionair minister Sigrid Kaag voor Buitenlandse Zaken (D66) Zo'n tweehonderd mensen die in bussen onderweg waren naar een Nederlandse evacuatievlucht uit Kaboel, konden gisternacht op het laatste moment toch niet mee.
Dat meldt de NOS. Reden was de verslechterende veiligheidssituatie bij het vliegveld, waar korte tijd later aanslagen werden gepleegd. De mensen hadden te horen gekregen dat ze op een evacuatielijst stonden, maar zijn onverrichter zake omgekeerd. ,,Ze zijn afgebeld door Nederlandse diplomaten", zegt verslaggever Wilco Boom. ,,Van de meeste mensen is onbekend waar ze zijn en hoe het met ze is. Met veel van hen schijnt nog wel contact te zijn."
De afgelopen weken hebben naar verluidt zo'n 8500 mensen zich gemeld bij het Nederlandse ambassadepersoneel in Afghanistan om in aanmerking te komen voor evacuatie naar Nederland. Ze deden een beroep op de verruiming van het toelatingsbeleid die de Tweede Kamer tien dagen geleden afdwong bij het demissionaire kabinet.
Spanje heeft de evacuatiemissie in Afghanistan beëindigd en Groot-Brittannië stopt binnen enkele uren. Twee Spaanse vliegtuigen hebben de laatste 81 Spanjaarden en ook 83 Afghanen uit de Afghaanse hoofdstad Kabul gevlogen en ze worden in de namiddag op een luchtmachtbasis bij Madrid verwacht, aldus Spaanse media. Frankrijk stopt de evacuaties ook in de loop van vrijdag.
Volgens de Britse defensieminister Ben Wallace worden er geen mensen meer toegelaten tot het vliegveld en zijn er nog circa duizend mensen die met Britse toestellen vertrekken. Aan de Belgische evacuaties is vrijdagmorgen vroeg een einde gekomen met de landing van een gecharterd vliegtuig met 37 passagiers aan boord. Onder hen waren geen Nederlanders. Het vliegtuig kwam uit Islamabad in Pakistan. Ook in Denemarken en Italië wordt de landing gemeld van de laatste evacuatievlucht uit Afghanistan.
Een reeks landen was al gestopt met de evacuaties vanuit Kabul, inclusief België, Canada, Nederland en Polen. Het Amerikaanse ministerie van Defensie had donderdag nog beklemtoond dat evacuaties ook in het weekend nog konden plaatsvinden. Volgens de laatste berichten zijn er nog maar duizend mensen met Amerikaanse reisdocumenten op de luchthaven om naar huis te vliegen, afgezien van de Amerikaanse troepenmacht op het vliegveld.
In onze Live Nieuws Update spraken we verslaggever Bob van Huet over de dubbele aanslag in Kaboel:
Een groeiend aantal Westerse landen, waaronder dus Nederland en ook Duitsland, is al gestopt met evacueren vanuit Kaboel. Maar Frankrijk gaat ondanks de aanslagen van gisteren gewoon door.
Gisteren is Nederland gestopt met evacuaties vanuit Afghanistan. Het werk van Stichting Vluchteling gaat echter gewoon door. We spraken Tineke Ceelen, directeur van Stichting Vluchteling, in onze Live Nieuws Update:
Op Schiphol is vanochtend een vlucht van Defensie geland met evacués uit Afghanistan. Van de 100 passagiers zijn er 98 mensen met een Nederlands paspoort, laat Defensie weten. Het is de een na laatste vlucht die in ons land aankomt met evacués uit Afghanistan.
Of de andere twee mensen zijn die doorreizen naar een ander land, of Afghanen die de Nederlandse missie hebben geholpen en hier asiel aan zullen vragen, kon een woordvoerder van Defensie nog niet zeggen.
De laatste vlucht met evacués wordt later op de dag verwacht. Ook de Nederlandse militairen en diplomaten die de afgelopen tijd de evacuaties in Afghanistan verzorgden, moeten nog naar Nederland komen.
De Amerikaanse president Joe Biden waarschuwt de verantwoordelijken voor de dodelijke aanslag op het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kaboel. ,,Wij zullen jullie niet vergeven, wij zullen jullie niet vergeten, wij zullen jullie laten boete'', zei de president in een toespraak vanuit het Witte Huis.
Bij de aanslag op de internationale luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kaboel zijn ook 28 leden van de Taliban om het leven gekomen, vertelde een functionaris van de radicale beweging aan persbureau Reuters.
De functionaris wilde anoniem blijven, maar zei dat de Taliban als gevolg van de aanslag "meer mensen hebben verloren dan de Amerikanen". Er kwamen dertien Amerikaanse militairen om het leven, zeker vijftien anderen raakten gewond. Er zijn volgens de Taliban-functionaris "geen redenen voor buitenlandse strijdkrachten om na 31 augustus nog in het land te blijven".
Een Afghaanse functionaris meldde donderdag dat er mogelijk zo'n zestig Afghanen zijn overleden door de aanslag, daarnaast vielen er ruim 140 gewonden. Een verslaggever van de Amerikaanse zender CBS News meldde zeker negentig doden, onder wie ook vrouwen en kinderen.
Een NAVO-diplomaat roept de Taliban op de terreurbeweging Islamitische Staat (IS), die de aanslag opeiste, goed in de gaten te houden. Volgens de diplomaat zouden "duizenden gevangenen de afgelopen weken zijn vrijgelaten", meldt Reuters. De veiligheid in Afghanistan is nu de verantwoordelijkheid van de Taliban, benadrukt de diplomaat, die stelt dat "de angst en bezorgdheid Afghanen tot wanhoop drijven".